Các nhà khoa học Anh vừa tìm ra một loại gene đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của não người, giúp mở rộng khu vực vỏ não, nơi kiểm soát những khái niệm trừu tượng. Điều này giúp giải thích vì sao khả năng tư duy của con người lại mạnh hơn nhiều so với các loài linh trưởng.
|
|
|
Não người là trường hợp đặc biệt trong quá trình tiến hóa. |
TS Bruce Lahn, trưởng nhóm nghiên cứu thuộc Viện Y tế Howard Hughes, cho biết: "Chúng ta đã nghiên cứu về lịch sử tiến hoá não từ rất lâu rồi, nhưng thường là chỉ tập trung vào cấu tạo và chức năng của tiến hóa não mà thôi. Tôi dám chắc là cho đến nay, chưa bao giờ chúng ta có được bất cứ bằng chứng thuyết phục nào về loại gene thúc đẩy quá trình tiến hóa của não".
Nhóm nghiên cứu của Lahn tập trung vào gene có tên ASPM, vì những người mang đột biến cấu trúc gene này sẽ bị giảm kích thước vỏ não. Các nhà nghiên cứu đem so sánh cấu tạo gene này của não người với 6 loài linh trưởng khác, mỗi loài tương ứng với một giai đoạn quan trọng trong chặng đường tiến hóa của người hiện đại. Trong danh sách ấy, tinh tinh - họ hàng gần gũi nhất của con người - được xếp vào bậc cao nhất, và cuối cùng là khỉ cú - sinh vật nguyên thuỷ tương đương với giai đoạn sơ khai của con người.
Họ nhận thấy giữa các loài có sự thay đổi lớn về cấu tạo gene ASPM, và vị trí của chúng trong thang tiến hóa càng lớn thì độ khác biệt càng lớn theo. Có sự khác biệt lớn nhất giữa gene não người và gene não tinh tinh. Điều này chứng tỏ một thực tế: trong giai đoạn cuối cùng, quá trình tiến hóa của não người đạt tốc độ cao nhất. Ngược lại, khi quan sát cấu tạo gene ASPM trong các loài gia súc như cừu, bò, mèo, chó, các nhà khoa học tìm thấy rất ít dấu hiệu phát triển đáng kể. Như vậy, tốc độ phát triển của chúng rất thấp trong thang tiến hóa.
Theo TS Lahn, những gì chúng ta phát hiện thấy trong quá trình tiến hóa của gene ASPM, đặc biệt là đối với những loài linh trưởng, chứng tỏ rằng não người là trường hợp hoàn toàn đặc biệt. Trong giai đoạn tiếp theo của cuộc nghiên cứu, các nhà khoa học sẽ tìm hiểu về chức năng thực sự của gene ASPM trong não.
Khánh Hà (Theo BBC) | 
