Ở tuổi 12, Zoe Pearson là một vận động viên bóng rổ tài năng của hạt Nottingham (Anh). Vậy mà chỉ một chấn thương nhỏ trong trận đấu đã khiến cô phải chịu đau đớn cùng cực, buộc phải trải qua tuổi thiếu niên trên xe lăn. Cô bị một căn bệnh phức tạp hiếm gặp, có tên là Loạn dưỡng Giao cảm Phản xạ (RSD), hay còn gọi là Hội chứng Đau cục bộ Phức tạp.

Zoe Pearson đã từng là một tài năng bóng rổ trước khi bị bệnh.

Là căn bệnh cực kỳ khó chẩn đoán, RSD gây đau đớn kinh khủng và sưng tấy ở tay, cổ tay, mắt cá hoặc đầu gối. Nhiều khi để giải thoát nỗi đau đến cùng cực, nạn nhân buộc phải chấp nhận phẫu thuật cắt cụt chi. Đối với trường hợp của Zoe, các bác sỹ phải mất hơn 1 năm mới tìm ra được đích xác căn bệnh của cô. Zoe kể lại: "Căn bệnh bắt đầu xuất hiện sau khi tôi bị trẹo đầu gối khi đang thi đấu. Tôi đau tưởng chừng như không chịu nổi, và sau đó là 4 năm rưỡi trên xe lăn".

Vì RSD cũng gây đau và sưng khớp, căn bệnh này có những triệu chứng rất giống bệnh viêm khớp và thấp khớp. Nỗi đau mà nó gây ra được ví như cảm giác khi chúng ta "nhúng tay vào nước sôi mà không tài nào rút ra được". Hiện nay, chính phủ Anh đang triển khai Chiến dịch Nghiên cứu Viêm khớp nhằm tuyên truyền, tăng cường hiểu biết của người dân về căn bệnh mới nguy hiểm này.

Mặc dù khoa học đã xác định được tên gọi và triệu chứng của nó, nguyên nhân gây RSD vẫn là một thách thức lớn đầy bí ẩn. Các bác sĩ biết rằng bệnh có thể do một vết đứt gãy hoặc chấn thương nào đấy gây ra. Tuy vậy, không ai hiểu nổi tại sao nó lại gây đau đớn cho một số người nhất định, còn những người khác lại không bao giờ bị. Phức tạp hơn, RSD thậm chí còn xuất hiện sau khi nạn nhân bị cơn đau tim tấn công hoặc bị thương ở đầu, hoặc thậm chí ở cả những người không hề bị vết thương nào đáng kể.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, thủ phạm có thể là một nhóm dây thần kinh đặc biệt có tên là hệ thần kinh giao cảm. Hệ thần kinh này thực hiện một số chức năng, bao gồm việc điều chỉnh dòng máu và nhiệt độ của da. Khu vực cơ thể bị RSD tấn công cực kỳ nhạy cảm, vì thế nó khiến nạn nhân gục ngã ngay lập tức với những cơn đau kinh khủng. Ngoài ra, nó có thể làm cho các cùng khác nhau trên cơ thể có màu sắc và nhiệt độ khác nhau.

Vì khoa học đã tìm ra phương thức điều trị RSD, chúng ta cần phải chữa trị càng sớm càng tốt. Nếu để căn bệnh kéo dài, việc kiểm soát cơn đau và triệu chứng sứng tấy sẽ gặp nhiều khó khăn. Để chữa trị, bác sĩ tiêm thuốc gây tê vào cơ thể để phong tỏa hệ thần kinh giao cảm, đồng thời tiến hành vật lý trị liệu để giảm bớt hiện tượng cứng cơ.

Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất chính là bệnh nhân trông không có vẻ gì đặc biệt cả, trong khi họ phải chịu đựng cơn đau thấu xương. Bác sĩ thường lầm tưởng họ chỉ là những người mạnh khỏe muốn... thu hút sự chú ý của người khác mà thôi, vì thế bệnh nhân rất dễ bị bỏ mặc! Bác sĩ Chris Spanswick, chuyên gia thuộc Bẹnh viện Hope tại Manchester (Anh), cho biết: "Nhiều bệnh nhân giận dữ phát điên lên vì đau đớn, và điều này làm cho tình hình càng trở nên tồi tệ. Một số bác sĩ nghĩ rằng nguyên nhân gây RSD là hiện tượng bất bình thường trong hệ thần kinh, còn một số khác lại cho là rối loạn tâm thần. Theo tôi, vấn đề về tâm thần chỉ là hệ quả chứ không phải là nguyên nhân căn bệnh".

Có một phương pháp khác cũng được áp dụng để chữa trị RSD: vitamin C. Theo bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình Andrew McBride thuộc Bệnh viện Hoàng gia Bristol, vitamin C có thể giúp các mô và tế bào cơ thể hồi phục, bởi triệu chứng của RSD cũng tương tự như phản ứng viêm nhiễm của bệnh viêm khớp mạn tính. Và thực tế là trong số 300 người tham gia thử nghiệm của ông, tỉ lệ mắc RSD sau khi uống vitamin C giảm xuống còn 8% so với 22% như trước đây.

Nếu không được chữa chạy kịp thời, RSD sẽ buộc người bệnh phải ngồi xe lăn suốt đời.

Giờ đây, Zoe đã gần như bình phục hoàn toàn. Mặc dù bị học chậm mất 2 năm, cô đang cố gắng bù đắp lại những ngày tháng phải ngồi trên xe lăn. Những gì cô phải trải qua trong quá khứ thì thật khủng khiếp, đến nỗi cô sẽ không bao giờ quên kỷ niệm đáng sợ ấy. Và cô, cũng như tôi, hy vọng rằng ngày càng có nhiều người hiểu biết một cách đầy đủ hơn về RSD, để không phải chịu quá nhiều đau đớn và thiệt thòi như Zoe.

Khánh Hà (Theo BBC)