Bạn biết trò ném thia lia chứ? Những hòn đá dẹt nhảy thia lia trên mặt nước trông thật thích mắt, nhưng bạn có biết cách làm thế nào để trở thành người giỏi nhất trong trò chơi dân dã này không?

Một, hai, ba... nào cùng ném xem ai xa hơn nào!

Gần đây, nhóm nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Hiện tượng Phi cân bằng Marseille (Pháp) do Christophe Clanet phụ trách đã tiến hành thử nghiệm về nguyên tắc ném thia lia. Họ sử dụng máy ném đĩa để phóng đĩa nhôm vào bể nước. Camera tốc độ cao được bố trí để ghi lại thời điểm tác động, vì từ lúc đĩa được phóng cho đến lúc lướt khỏi mặt nước thường chỉ xảy ra trong khoảng 1/100 giây.

Bằng cách thay đổi góc phóng, gia tốc và độ quay của đĩa, nhóm nghiên cứu dần tìm ra được điều kiện lý tưởng cho một cú ném thia lia. Để đạt được số lần nảy nhiều nhất, góc ném giữa hòn đá và mặt nước phải ở vào khoảng 20^o, mà theo lời Clanet là "góc ném thần kỳ". Ngoài ra, độ xoáy, tốc độ và hình dạng hòn đá cũng rất quan trọng. Hòn đá quay tròn sẽ nẩy nhiều lần hơn hòn đá ném thẳng, bởi vì độ xoáy sẽ giữ cho hòn đá ổn định và không bị chúi xuống nước. Tương tự, nếu bay nhanh, hòn đá cũng nảy được nhiều lần hơn. Một hòn đá dẹt có đường kính 5cm khi tiếp xúc với mặt nước tại góc ném thần kỳ cần phải bay với tốc độ trên 2,5 m/s thì mới không bị chúi xuống. Đá càng phẳng, diện tích tiếp xúc càng rộng thì áp lực càng lớn, giúp cho đá nẩy tốt hơn.

Trước đây, nhiều nhà nghiên cứu cũng đã từng nghiên cứu về trò ném thia lia. Tuy nhiên, mọi kết luận của họ đều dựa trên lý thuyết chứ chưa có người nào áp dụng nguyên lý thực nghiệm. Chính vì vậy, máy ném đĩa là công cụ lý tưởng hỗ trợ cho nhóm nghiên cứu của Clanet. Từ cuộc nghiên cứu nói trên, giới vật lý học có thể hiểu sâu hơn về các cuộc hạ cánh của tàu vũ trụ. Chẳng hạn, khi tàu con thoi trở về khí quyển đậm đặc của trái đất, chắc chắn nó cũng sẽ nẩy lên nẩy xuống như một hòn đá trong trò chơi ném thia lia.

Ném thia lia là trò chơi thi đấu xuất hiện cách đây hàng ngàn năm, từ thời Hy Lạp cổ đại. Cho đến tận ngày nay, luật lệ của trò chơi này vẫn không thay đổi, bởi vì nó chỉ có một luật lệ duy nhất: ném sao cho hòn đá nẩy được càng nhiều lần càng tốt. Kỷ lục thế giới thuộc về Jerdone Coleman-McGhee, người Mỹ. Năm 1992, ông này ném nẩy được 38 lần trên sông Blanco (Texas, Mỹ).

(Khánh Hà - Theo Nature)