Việc phát hiện khu định cư cổ ở Đông Siberia cho thấy con người ở thời kỳ đồ đá đã sống trong các vùng đất ở phía bắc Bắc Cực trước giai đoạn khắc nghiệt nhất của kỷ băng hà cuối cùng, sớm hơn nhiều so với mọi người vẫn nghĩ.

Đông Siberia.

Khám phá này cũng cho thấy con người có lẽ đã di chuyển từ Cựu thế giới (châu Á, châu Âu và châu Phi) tới châu Mỹ vào một thời điểm sớm hơn nhiều so với theo quan điểm trước đây. Khu định cư nằm dọc sông Yanu, cách eo biển Berring 2.000km và có niên đại 30.000 năm. Như vậy, niên đại của nó gấp hai lần so với một khu định cư khác được cho là cổ nhất ở Bắc Cực.

Khu định cư mới được phát hiện có ý nghĩa quan trọng, bởi từ lâu giới khảo cổ đã nghi ngờ một số người châu Mỹ sơ khai nhất có lẽ đã đi qua eo biển Berring từ đông bắc châu Á. Tuy nhiên, họ có ít bằng chứng về các khu định cư Bắc Cực ở châu Á với niên đại cổ hơn 14.000 năm. Niên đại của khu định cư dọc sông Yanu cho thấy con người đã học để sống ở Bắc Cực sớm hơn nhiều và có lẽ đã tới Alaska sớm hơn so với mọi người vẫn nghĩ.

Daniel Mann thuộc Viện sinh học Bắc Cực cho biết: ''Phát hiện của Vladimir Pitulko ở Viện lịch sử văn hoá vật chất Nga rất thú vị, bởi nó cho thấy con người đã sống trong một hệ sinh thái trải dài liên tục giữa châu Á và Bắc Mỹ. Nếu họ di chuyển xa hơn một chút về phía đông, có lẽ họ đã là những người châu Mỹ đầu tiên''.

Nhà địa chất người Nga Mikhail Dashtzeren đã tìm thấy một cán giáo bằng sừng tê giác dọc theo con sông Yanu vào năm 1993. Ông đã hướng dẫn các nhà khảo cổ tới địa điểm này vào năm 2001. Nhóm của Pitulko đã tìm ra 383 đồ tạo tác bằng đá trong khu vực này, cũng như nhiều xương động vật ở kỷ băng hà tại Siberia bao gồm voi mamoth, tuần lộc, tê giác có lông và bò rừng.

Vào thời điểm có người định cư, địa điểm này là một đồng cỏ. Vẫn chưa rõ liệu mọi người sống ở đó quanh năm hay họ chỉ di chuyển về phía bắc vào mùa hè để săn bắn. Xương tuần lộc với số lượng lớn cho thấy chúng là thức ăn phổ biến nhất. Cán giáo trước bằng sừng tê giác và hai cán giáo tương tự bằng ngà voi mamoth giống công cụ mà người Clovis sử dụng. Bộ tộc này đã di cư khắp Bắc Mỹ cách đây khoảng 12.000 năm, và được cho là những người định cư đầu tiên của lục địa.

(Minh Sơn - Theo BBC)