Như thường lệ, cứ đến cuối năm, tạp chí khoa học uy tín của Mỹ Science lại tổ chức bình chọn những thành tự khoa học lớn nhất của thế giới trong năm.

Các cụm thiên hà là bằng chứng thuyết phục nhất về sự tồn tại của năng lượng tối trong vũ trụ.

Giành được nhiều phiếu bình chọn nhất là khám phá về thành phần của vũ trụ. Các tác giả cho rằng, vũ trụ được cấu tạo bởi trên 70% năng lượng tối, khoảng 25% vật chất tối và 5% vật chất bình thường. Theo thuyết hòa hợp vũ trụ, vật chất tối không ngừng bị kéo dài bởi năng lượng tối.

Hồi tháng 2 năm nay, vệ tinh thăm dò vi sóng không đẳng hướng Wilkinson (Wmap) đã chụp được bức ảnh chi tiết nhất từ trước đến nay về nền vi sóng của vũ trụ. Đây là hình ảnh vũ trụ buổi sơ khai, khi chưa đầy 400.000 năm tuổi. Hồi tháng 7, các nhà nghiên cứu thiên văn học thuộc Cơ quan Khảo sát Không gian Kỹ thuật số Sloan (SDSS) đã công bố tài liệu nghiên cứu bổ sung vào dữ liệu vi sóng của Wmap về quá trình co cụm của thiên hà. Họ khẳng định rằng sự tồn tại của năng lượng tối là có thật.

Tuy nhiên, hôm 12/12 vừa qua, một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế lại lên tiếng phủ nhận sự tồn tại của năng lượng tối, sau khi phân tích dữ liệu của vệ tinh quan sát XMM-Newton thuộc ESA. Họ đã tiến hành đo số lượng và năng lượng của tia X phát ra từ 8 cụm thiên hà xa xôi. Kết quả cho thấy, mật độ vật chất trong vũ trụ rất dày đặc, có nghĩa là năng lượng tối không nhiều như người ta vẫn tưởng. Điều này hoàn toàn mâu thuẫn với thuyết hòa hợp vũ trụ. Mặc dù vậy, tuyên bố này không ảnh hưởng đến vị trí của thuyết hòa hợp vũ trụ trong bảng bình chọn. Sau đây là danh sách các công trình nghiên cứu:

1. Vũ trụ tối: Dữ liệu do vệ tinh và kính thiên văn cung cấp giúp khẳng định rằng, vũ trụ chủ yếu do năng lượng tối và vật chất tối tạo thành. 

2. Khám phá về bệnh tâm thần: Giới nghiên cứu y học đã xác định được gene làm tăng nguy cơ bị các chứng tâm thần di truyền, chẳng hạn như tâm thần phân liệt, trầm cảm hay rối loạn lưỡng cực.

3. Tác động của thay đổi khí hậu: Thay đổi khí hậu đã gây nên các hiện tượng như tan băng ở 2 cực, hạn hán, giảm sản lượng cây trồng, biến đổi hành vi của động vật và cây trồng.

4. Tiến bộ của ARN: Khám phá về sự tác động của các acid ribonucleic (ARN) nhỏ xíu lên hành vi của tế bào, từ giai đoạn phát triển đầu tiên cho đến quá trình thể hiện gene.

5. Khám phá về phân tử: Các nhà sinh học và vật lý học đã phối hợp với nhau để nắm bắt được hoạt động của các phân tử riêng biệt trong tế bào. 

6. Vụ nổ siêu tân tinh và tia gamma: Giới khoa học giúp chúng ta hiểu sâu thêm về những vụ nổ dữ dội nhất trong vũ trụ: hiện tượng phát tán nguồn năng lượng khổng lồ, hay còn gọi là vụ nổ tia gamma.

7. Tế bào trứng và tinh trùng tự nhiên: Việc quan sát được quá trình tế bào gốc trong thai nhi phát triển thành tinh trùng và trứng giúp giải thích một số nguyên nhân vô sinh.

8. Vật liệu tay trái: Các nhà nghiên cứu khẳng định rằng, một số vật liệu công nghệ cao có thể chuyển hướng đường đi của ánh sáng và bức xạ điện từ.

9. Nhiễm sắc thể Y độc lập: Chuỗi gene mang nhiễm sắc thể Y của nam giới cho thấy rằng nó chứa các gene được nhân đôi. Do đó, khi xảy ra hiện tượng đột biến gene và cần có một gene mới, chuỗi gene sẽ tạo ra một gene khác giống hệt.

10. Liệu pháp chữa ung thư: Tháng 6 năm nay, giới nghiên cứu tuyên bố rằng họ đã tìm được một loại thuốc có khả năng giới hạn nguồn máu tới khối u. Loại thuốc này sẽ được dùng với mục đích hóa trị liệu trong bệnh viện nhằm kéo dài đời sống bệnh nhân bị ung thư ruột kết.

Tất cả các công trình trên đây đều được chuyên gia có uy tín và kinh nghiệm bình chọn. Tuy nhiên, vì kết quả bình chọn chỉ giới hạn trong phạm vi một tờ tạp chí nên ít nhiều vẫn còn có ý kiến tranh cãi. Theo Don Kennedy, Tổng biên tập tạp chí Science, các công trình trên không nhất thiết phải được ứng dụng vào cuộc sống mà chỉ cần góp phần bổ sung kiến thức cho nhân loại là được.

(Khánh Hà - Theo BBC)