Bạn hình dung kích thước lớn nhất của một con cá sấu là bao nhiêu? Ngay cả người viết bài này cũng không tưởng tượng nổi, nếu như không được biết đến "siêu cá sấu" SuperCroc - hoàng đế của loài cá sấu.

Xương sọ SuperCroc so với xương sọ cá sấu hiện đại.

Vị hoàng đế của loài cá sấu sống giữa Kỷ Phấn trắng, cách đây 110 triệu năm. Với vóc dáng bằng chiếc xe buýt chạy trong thành phố, SuperCroc dài 12m và nặng tới 8 tấn. Chỉ riêng hàm răng của nó đã dài gần 1,8m với hơn 100 chiếc răng mọc lởm chởm. Hàm răng này mạnh đến mức khi đã lọt vào tầm kiểm soát của nó, một chú khủng long nhỏ con nào đấy sẽ ngay lập tức trở thành thỏ non nằm trong miệng hổ.

Khám phá bất ngờ

Nhóm nghiên cứu, gồm nhà cổ sinh học Paul Sereno và đồng nghiệp thuộc ĐH Chicago (Mỹ), đã tìm được các mảnh hóa thạch của "cá sấu sát thủ" này tại vùng Gadoufaoua (Nigeria), phía tây sa mạc Sahara. Thực ra đây không phải là lần đầu tiên nhân loại biết đến "siêu cá sấu" SuperCroc. Cách đây 30 năm, một nhóm các nhà cổ sinh học người Pháp đã từng tìm ra một vài xương sọ và xương bộ phận khác của loài cá sấu khổng lồ này. Tuy vậy, không ai tìm được gì thêm về tung tích của lũ "bạo chúa", cho đến khi Sereno bắt đầu công việc khai quật tại Gadoufaoua năm 1997.

Ngay khi vừa bắt tay vào khai quật, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy 2 hàm răng hóa thạch, với chiều dài bằng cả thân mình của thành viên cao nhất nhóm. Ban đầu, cả nhóm đến đây với mục đích tìm dấu vết khủng long, bởi vì Gadoufanoua là "mỏ" giàu hóa thạch nhất châu Phi. Sereno cho biết: "Hoá ra hàm răng chúng tôi tìm được lại không phải là của khủng long. Chúng tôi chưa bao giờ nhìn thấy thứ nào tương tự như thế. Cấu tạo của mõm và răng rất phù hợp với mục đích bắt mồi: cá, rùa và cả khủng long nữa, nếu đến quá gần chúng".

Trong thời gian từ năm 1997 đến 2000, nhóm nghiên cứu của Sereno lần lượt tìm thấy xương sọ, cột sống, xương chi và cả xương bánh chè của SuperCroc. Nhờ thế, họ có thể lắp ráp các phần lại với nhau, tạo thành bức tranh tương đối hoàn chỉnh của Sarcosuchus imperator, loài cá sấu săn mồi lớn nhất trên trái đất mà chúng ta từng biết đến. David Schwimmer, nhà cổ sinh học thuộc ĐH Quốc gia Columbus (Georgia, Mỹ), nói: "Tôi thật sự kinh ngạc với khám phá của Sereno, bởi vì nhờ đấy mà chúng ta hình dung được đầy đủ hơn về cá sấu khổng lồ".

Hoàng đế của loài cá sấu

SuperCroc ở bên một người bình thường (cao khoảng 1,8m).

Vào giữa Kỷ Phấn trắng, cá sấu khổng lồ SuperCroc làm bá chủ các dòng sông rộng mênh mông cắt ngang qua các bình nguyên tươi tốt ở châu Phi. Theo giới nghiên cứu cổ sinh học, SuperCroc không có họ hàng gì với nhánh bò sát tổ tiên của loài cá sấu ngày nay. Có nhiều khả năng là tổ tiên xa xưa nhất của cá sấu chủ yếu sống trên cạn, và SuperCroc là đại diện của một nhánh khác chuyển xuống nước sinh sống. Chúng kiếm mồi bằng cách nằm âm thầm rình dưới nước, giống như loài cá sấu mũi dài ở Ấn Độ. Hốc mắt hướng lên trên cho phép cá sấu ẩn mình dưới nước mà vẫn quan sát được những gì diễn ra trên bờ.

Một điểm tương đồng nữa giữa SuperCroc và cá sấu Ấn Độ là chóp mũi hình tròn nhô lên, với khoang mũi linh động lớn hình bát. Chưa rõ chức năng của chóp mũi này là gì, nhưng có lẽ để giúp cho cá sấu đánh hơi tốt hơn hoặc phát ra tiếng gọi bầy. Đối với cá sấu Ấn Độ, chúng sử dụng cơ bắp quanh chóp mũi để tạo ra những âm thanh khác nhau, đặc biệt là âm thanh gọi bạn tình. Theo giáo sư Sereno, nhiều người đã sai lầm khi cho cá sấu là sinh vật ngu ngốc, hậu đậu và "kiệm lời". Ngược lại, chúng không hề lóng ngóng chút nào, và liên tục tạo ra những tiếng kêu, thậm chí gào rống, để giao tiếp.

Hai hàm của SuperCroc có tới hơn 100 chiếc răng hình tim mà nhóm nghiên cứu mô tả là giống như "đinh đường sắt". Mặc cá sấu khổng lồ sống trong môi trường có nhiều loại cá lớn, những chiếc răng cửa chắc khỏe của chúng cho thấy chúng không chỉ ăn cá. SuperCroc còn ăn thịt cả khủng long cỡ bé và một số động vật sống trên đất liền.

Những hàng vảy chồng lên nhau, mọc suốt từ đầu đến tận chóp đuôi, tạo thành lớp áo giáp bảo vệ rất chắc chắn cho "hoàng đế". Giống như thân cây, vảy cá sấu cũng có vòng đánh dấu quá trình tăng trưởng hàng năm. Nhờ vậy, nhóm nghiên cứu biết con cá sấu khổng lồ họ tìm được thọ 50-60 tuổi.

(Khánh Hà - Theo National Geographic)