Đa phần các nhà khoa học nhất trí rằng vụ va chạm giữa trái đất và một tiểu hành tinh đã gây ra những vụ cháy lớn trên toàn thế giới và sự tuyệt chủng của khủng long cách đây chừng 65 triệu năm. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đã làm lung lay lý thuyết này.

Không có dấu vết của than củi quanh miệng hố ở Chixulub.

Miệng hố có đường kính 180km ở Chicxulub trên bán đảo Yucatan, Mexico, là bằng chứng của một tiểu hành tinh đã lao vào trái đất. Tuy nhiên, Claire Belcher thuộc ĐH Hoàng gia Holloway, Anh, cùng đồng nghiệp khẳng định: trong bán kính 2.000km tính từ miệng hố, không có dấu vết về những đám cháy lớn. Do vậy, họ kết luận không thể có hoả hoạn toàn cầu.

Nhóm nghiên cứu không tìm thấy than củi trong đá trầm tích được hình thành vào thời gian đó - giai đoạn cuối của kỷ Phấn trắng khi 85% các loài dường như bắt đầu tuyệt chủng. Các nhà địa chất khác cho rằng bồ hóng trong những khối đá tương tự tại nhiều nơi khác là dấu hiệu cho thấy thiên thạch giải phóng đủ sức nóng để gây hoả hoạn khắp nơi.

Những dấu vết về vụ tác động đã được tìm thấy trong trầm tích trên khắp thế giới. Đá từ kỷ cuối Phấn trắng và đầu kỷ Tertiary chứa một lượng nhỏ iridium. Nhiều nhà khoa học cho rằng iridium do tiểu hành tinh mang tới trái đất. Chúng cũng chứa những quả bóng tí hon giống như thuỷ tinh - phần đóng băng của đá nóng chảy khi chúng bay lên cao ở địa điểm va chạm.

Một số nhà khoa học cho rằng những mảnh đá nóng này có lẽ đã làm thực vật bốc cháy khi chúng rơi xuống mặt đất. Những người khác lập luận một quả cầu lửa khổng lồ bốc lên bên trên Chicxulub có lẽ đã làm cho vật liệu nóng chảy phân tán khắp hành tinh.

Theo nhóm của Belcher, than củi có lẽ chỉ được tạo ra khi thực vật bốc cháy. Do đó, họ tìm kiếm nó trong đá trầm tích vào cuối kỷ Phấn trắng và đầu kỷ Tertiary trên khắp Bắc Mỹ, từ Colorado cho tới Saskatchewan. Họ cho rằng bồ hóng có lẽ tới từ các nguồn khác. Một nguyên nhân nữa của đợt tuyệt chủng hàng loạt cách đây 65 triệu năm có lẽ là bụi từ vụ va chạm bay vào trong khí quyển. Bụi đã che khuất ánh sáng và sức nóng của mặt trời. Nói cách khác, khủng long có lẽ đã bị đóng băng chứ không phải bị nướng chín.

(Minh Sơn - Theo Nature)