Theo nhóm nghiên cứu, việc DTHT hiện nay ở TP.HCM là phổ biến, tập trung nhiều ở cấp THCS và THPT. Thậm chí, cả học sinh không phải cuối khoá cũng đi học thêm. Bộ GD-ĐT đã có văn bản, hướng dẫn về việc DTHT tuy nhiên hiện tượng DTHT vẫn tràn lan.
Học thêm để đi thi
Kết quả khảo sát của nhóm nghiên cứu cho thấy, các môn mà HS đi học thêm hầu hết là môn để thi tốt nghiệp, thi tuyển sinh. Cụ thể: HS tiểu học chủ yếu học thêm môn Toán, Tiếng Việt (96%); ở THCS học thêm Toán (98,9%), Ngoại ngữ (92,2%), Văn – Tiếng Việt (73,3%). Học sinh THPT tập trung các môn Toán (98,8%); Lý (95,1%); Hoá (95,1%). Những con số này chứng tỏ áp lực thi tốt nghiệp và ĐH là nguyên nhân chính dẫn đến việc DTHT.
Trong các ý kiến được hỏi thì 60,4% cho rằng HS đi học thêm để đạt kết quả cao trong các kỳ thi cuối cấp học và để có thể tiếp tục trúng tuyển vào các bậc học ĐH, CĐ, THCN…; 12,4% cho rằng học sinh đi học thêm để có hy vọng vào trường điểm, trường chuyên lớp chọn; 17,9% cho rằng HS đi học thêm để không thua kém bạn bè
Một hình thức DTHT khác là tăng tiết thì xảy ra tất yếu ở các lớp cuối khóa. Nhóm nghiên cứu cũng đã ghi nhận ý kiến của Ban Giám hiệu nhiều trường: với chương trình học và quỹ thời gian như hiện nay, vẫn rất cần bồi dưỡng thêm những môn học được coi là môn chính như: Toán, Lý, Hoá, Văn, Tiếng Việt và Ngoại ngữ. 50.7% ý kiến giáo viên cho rằng HS cuối khoá học tăng tiết môn Văn; 56.6% đối với môn Ngoại ngữ; 61,17% đối với môn Toán.
Học thêm: chiếm hết thời gian tự học
Theo kết quả nghiên cứu của nhóm đề tài này: Số HS học thêm từ 6-15 giờ/tuần chiếm tỷ lệ cao: 54,3%. Số học sinh học từ 16 giờ/tuần trở lên chiếm tỷ lệ 20,2%. Các tỷ lệ này cho thấy cường độ học tập của HS rất cao. Sau các buổi học tập này, các em lại phải tiếp tục học và làm bài tập ở nhà nên hầu như thời gian để thư giãn của các em không còn nữa. Nếu cứ tiếp tục học tập trong những điều kiện như thế, chắc chắn HS sẽ bị một áp lực tâm lý rất lớn và sức khoẻ của các em sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt là các chứng bệnh về cột sống và thị giác.
Ý kiến của PHHS đã phản ánh mặt tiêu cực của hiện tượng DTHT tràn lan hiện nay là HS không còn thời gian để tự học (75,7%); sức khoẻ thể chất và tinh thần đều sa sút (49,3%); việc học thêm của con cái là gánh nặng về mặt kinh tế cho gia đình chiếm tỷ lệ thấp (16,1%) hoặc làm lợi cho một số giáo viên cũng chiếm 7,2% ý kiến của PHHS.
Ở các quận nội thành, việc DTHT phát triển mạnh mẽ, đa dạng với nhiều loại hình khác nhau. Tỷ lệ 86,4% phụ huynh học sinh (PHHS) cho con em đi học thêm tương ứng với tỷ lệ 80,8% gia đình có mức sống ổn định và khá giả. Các gia đình này có đầy đủ điều kiện vật chất để cho con em mình đi học thêm (các khoản chi phí cho việc học thêm của mỗi học sinh trung bình ở mức 100.000-500.000 đồng/tháng)
Mặc dù chỉ có 5,9% ý kiến HS cho rằng nhà trường yêu cầu phải học thêm và việc cha mẹ bắt đi học thêm là 3,2%, nhưng con số sau đây lại đáng ngẫm ngợi: trong 86,4% HS học thêm, có rất nhiều em khá giỏi. Sự thực này khiến chúng ta không hỏi băn khoăn vậy các giờ chính khoá đã thực sự là giờ học “chính thức” của HS chưa? Theo nhóm nghiên cứu, hiện nay số HS có thói quen tự học chưa có nhiều (chỉ 24%), bởi vậy đa số đều có khuynh hướng đi học thêm.