Món ăn và bài thuốc từ mít
Nếu chỉ ăn múi mít chín, bỏ xơ thì thật lãng phí bởi xơ mít sau khi chế biến sẽ là một món canh ăn rất ngon, bổ dưỡng và dễ tiêu hoá.
Món ăn từ mít
Canh mít: Dùng dao cắt hết xơ khỏi vỏ, xé tơi ra (ngon nhất là mít ướt). Rắc trên nó một ít muối, trộn đều rồi nhồi cho tới khi xơ mềm rục. Sau đó cho vào thố lèn chặt lại rồi đậy nắp. Để yên khoảng năm ngày xơ mít sẽ dậy men, có vị chua và thơm là ăn được.
Ngoài nguyên liệu là xơ mít, cần có thêm cá lóc (to hay nhỏ tuỳ số người ăn), ít rau om, hành tươi và vài trái ớt. Cá sau khi làm sạch để ráo nước, đem bánh xơ mít ra xé tơi. Cá chiên sơ qua sau đó gắp ra, cho thêm dầu và phi hành mỡ cho thơm rồi đổ xơ mít đảo qua lại vài lượt. Tiếp theo đổ nước vào nồi đậy nắp, để sôi. Nêm gia vị cho vừa miệng và nhắc xuống. Sau đó cho rau om và ớt thái lát vào. Thế là ta đã có một nồi canh xơ mít với hương vị ngon đậm đà.
Xào mít:
Trừ lớp vỏ gai, phần còn lại của quả mít hầu như đều ăn được. Múi mít chín ăn rất thơm ngon, có tác dụng long đờm. Xơ mít có thể dùng muối chua như muối dưa (gọi là nhút). Các quả mít non còn dùng như một loại rau củ để nấu canh, kho cá, trộn gỏi…
Hạt mít đem luộc, rang, nướng hay thổi với cơm ăn. Hạt mít phơi khô chứa tới 70% tinh bột, 5,2% protein, 0,62% lipid, 1,4% các chất khoáng. Lượng protein và lipid của hạt mít khô tuy chưa bằng gạo nhưng hơn hẳn khoai, sắn khô. Trong nhân dân thường cho rằng hạt mít có tác dụng bổ trung ích khí, gây trung tiện, thông tiểu tiện.
Một số món bổ dưỡng từ mít:
Mít lên men rượu: Múi mít chín 1 kg, đường trắng 300 g, men rượu (bánh men thuốc Bắc) 2 bánh. Lựa múi mít vừa chín tới, gỡ bỏ hạt, phần múi đem trộn với 150 g đường. Men rượu đem tán nhỏ, rây mịn. Cho mít vào bình thủy tinh rộng miệng, cứ một lượt mít rắc một lượt men cho đến hết. Số men còn lại rắc trên cùng, đậy kín nắp. Khoảng 4-5 ngày sau, mít lên men rượu bốc mùi thơm. Lấy 2 lít nước lọc hòa với 150 g đường còn lại đổ vào, đậy kín nắp để lên men tiếp. Khoảng 9-10 ngày sau, thấy nước lên men rượu trong bình lắng trong là được. Chắt nước ra, lọc qua phễu có lót bông cho trong, đóng vào chai, nút thật chặt (vì lượng đường trong rượu còn lại vẫn tiếp tục lên men, dễ làm bật nút). Rượu mít lên men có màu vàng nhạt, có gas và dậy mùi thơm của hương mít. Rượu mít khá bổ, uống lâu say vì mít có tính giải rượu, dùng khai vị trong bữa ăn như bia hay rượu vang.
Mít nấu đường: Mít chín 30 múi to, đường trắng 300 g, chanh tươi 1 quả. Chọn mít dai vừa chín, múi to thịt dày, loại bỏ hạt, thái miếng vuông. Cho đường vào soong cùng với 300 ml nước, đun sôi, cho mít vào đảo đều. Rút bớt lửa chỉ để sôi lăn tăn, khi mít chín trong, nước đường hơi sánh lại là được. Khi mít nguội, đem ướp lạnh. Lúc ăn, lấy mít vào cốc, vắt chanh vào nước đường còn lại, quấy đều, tưới lên mít, ăn mát lạnh, dùng tráng miệng sau bữa ăn. Ngoài ra, mít còn giúp giải rượu bia.
Các vị thuốc từ mít
Thuốc lợi sữa: Sản phụ sau khi sinh nếu ít sữa, dùng lá mít tươi (30-40 g/ngày) nấu nước uống giúp tiết ra sữa hoặc tăng tiết sữa. Cũng có thể dùng cụm hoa đực (dân gian thường gọi là dái mít), hay quả non sắc uống để tăng tiết sữa.
Chữa tưa lưỡi ở trẻ em: Phơi lá mít vàng cho thật khô rồi đốt cháy thành than, trộn với mật ong, bôi vào chỗ tưa lưỡi 2-3 lần/ngày, tối 1 lần.
Chữa chứng trẻ em tiểu ra cặn trắng: Lấy 20-30 g lá già của cây mít mật, thái nhỏ, sao vàng, nấu nước uống.
Chữa hen suyễn: Lá mít, lá mía, than tre 3 thứ bằng nhau, sắc uống.
Chữa mụn nhọt, lở loét: Lấy lá mít tươi giã nát, đắp lên mụn nhọt đang sưng, sẽ làm giảm sưng đau. Hoặc dùng lá mít khô nấu cô đặc thành cao, bôi lên vết lở loét sẽ mau khỏi.
Vị thuốc từ nhựa mít: Vỏ cây mít có nhiều nhựa, cũng thường được dùng làm thuốc chữa nhọt vỡ mủ. Hoăc có thể dùng nhựa mít trộn với giấm, bôi lên chỗ mụn nhọt sưng tấy.
Vị thuốc từ gỗ mít: Gỗ mít tươi đem mài lên miếng đá nhám, hoặc chỗ nhám của trôn bát, cho thêm ít nước (nước sẽ vẩn đục do chất gỗ và nhựa mít), ngày uống 6-10 g, dùng làm thuốc an thần, chữa huyết áp cao, hay những trường hợp co quắp. Hoặc dùng khoảng 20 g gỗ phơi khô (hay vỏ thân gỗ), chẻ nhỏ, sắc với 200 ml nước còn 50 ml, uống một lần trong ngày, có tác dụng an thần.
(Theo Sức khỏe & Đời Sống, SGTT)