Sàn giao dịch ảo cho game, ai được lợi?

Mới đây, cùng với việc đưa vào thương mại hoá, trò game online PTV Miền đất hứa tại Việt Nam đã thừa nhận và bảo hộ quyền sở hữu các tài sản ảo trong game của người chơi, cũng như tuyên bố sẽ xây dựng Sàn giao dịch ảo đầu tiên tại Việt Nam, cho phép người chơi game mua bán, trao đổi các tài sản ảo trong trò chơi bằng tiền mặt một cách hợp pháp.

Quy trình hướng dẫn mua bán trao đổi đồ ảo trong game PTV.

Như vậy, các tài sản trong một thế giới ảo của trò game trực tuyến đã được chính thức công nhận như một sản phẩm hàng hoá có giá trị trong đời sống thực, có thể mua bán bằng tiền thật một cách nhanh chóng và thuận tiện qua Internet.

Chúng ta đã biết tới những trang thương mại điện tử nổi tiếng thế giới như Amazon.com hay eBay.com, cho phép mọi người trên thế giới đấu giá từ cây kim sợi chỉ đến tàu ngầm máy bay chiến đấu và thanh toán trực tuyến rất thuận tiện. Nền thương mại điện tử của Việt Nam có lẽ phải mất hàng năm trời nữa mới phát triển tới mức cho phép giao dịch mua bán và thanh toán hoàn toàn qua mạng như Amazon.com hay eBay.

Tuy nhiên, một môi trường giao dịch ảo trên mạng chuyên mua bán những thứ đồ ảo trong game như giày dép, đao kiếm, giáp rồng, ngọc bội... không thể sờ mó, sử dụng được ngoài đời thực, đã hình thành và hoạt động ngầm nhưng rất sôi động, ngay tại Việt Nam.

 Lợi...

Việc bán đồ vật ảo trong game bằng tiền thật đã có từ lâu nay...

Khoan vội cho rằng đó chỉ là trò giải trí vô thưởng vô phạt của lũ trẻ ranh mới lớn ham chơi, vì một thanh bảo kiếm hay đoản đao ở cấp sức mạnh (level) cao trên 80 trở lên đã có giá bán hàng triệu VNĐ. Một ngày, trong mỗi cửa hàng game online lớn đã có hàng chục giao dịch mua đi bán lại như vậy giữa người chơi. Với hàng ngàn tiệm Internet chơi game hoạt động liên tục suốt ngày đêm trên toàn quốc, nếu tính sơ, tổng giá trị giao dịch của thị trường đồ ảo tự phát này chắc chắn sẽ "đè bẹp" giá trị các phiên giao dịch tẻ nhạt của các sàn giao dịch chứng khoán tại Hà Nội và TP.HCM.

Các công ty niêm yết chứng khoán không thể tuỳ ý tăng thêm số cổ phiếu bán ra, vì có thể dẫn tới phá sản. Ngân hàng cũng không thể in tiền hàng loạt vì sẽ dẫn tới lạm phát nền kinh tế. Nhưng trong trò game online, nhà cung cấp và người quản lý trò chơi (game master) thậm chí có thể tạo ra rất nhiều món đồ quý giá trong chớp mắt để phục vụ nhu cầu nâng cấp nhân vật nhanh chóng, trong khi người tự chơi muốn có được phải dày công luyện cả năm trời. Sẽ không có chuyện lạm phát hay phá sản trong game, vì khi một thứ đồ quý trở nên phổ biến, người chơi lại mong muốn kiếm những món đồ có hiệu năng cao hơn, quý giá hơn, và vòng quay cung cầu sẽ tiếp tục lặp lại, giá của những món đồ "độc chiêu" mới sẽ luôn cao hơn những món đồ phổ biến.

Như vậy, tiềm năng của một sàn giao dịch ảo chính thức trong game trực tuyến sẽ không hề nhỏ. Khi người chơi có thể mua bán đồ vật ảo một cách bảo đảm qua sàn, hoạt động mua bán tăng lên, kích thích nhu cầu nâng cấp sức mạnh và quyền lực của các nhân vật. Người chơi sẽ đam mê chơi game online hơn, vì có thể luyện đồ, săn tìm bảo bối bán lấy tiền. Thẻ thu phí chơi game nhờ đó sẽ bán được nhiều hơn, chưa kể việc các gamer hiện đã coi thẻ chơi game như một dạng tiền trung gian, dùng để đổi lấy tiền ảo. Chẳng hạn, 11 mil gold (triệu tiền vàng ảo trong game PTV) có thể được các gamer đổi ngang lấy 1 thẻ chơi game PTV giá 95.000 VNĐ.

Khi tham gia các giao dịch mua bán thông qua sàn ảo, người chơi game sẽ đảm bảo giảm thiểu tình trạng lừa đảo, quỵt tiền trong game, được can thiệp để đòi lại đồ bán trong trường hợp tranh chấp, được bảo vệ và thừa nhận các quyền về sở hữu tài sản ảo trong trò game.

... và hại

(Ảnh chỉ mang tính minh hoạ)

Tại sao những tài sản ảo không có ngoài đời thực lại được mua bán và giao dịch với giá trị lớn như vậy? Khi mà số tiền bỏ ra sẽ không có cơ hội sinh lợi như đầu tư vào thị trường chứng khoán? Đó là vì game online tạo ra một sức hút đặc biệt đối với nhiều tầng lớp trong xã hội, từ đứa trẻ học cấp I cho tới vị giám đốc doanh nghiệp muốn thị uy với cấp dưới mê game, nhưng lại không đòi hỏi họ phải có những kiến thức cao siêu để phán đoán thị trường cổ phiếu.

Quan trọng hơn, các trò game online đang tạo ra một thứ thị hiếu ảo, đó là cảm giác có được quyền năng và sức mạnh trong thế giới ảo của trò chơi. Đây chính là gốc rễ của hiện tượng những món đồ "bảo bối" trở thành nhu cầu mua sắm của người chơi game và được định giá bằng tiền thật.

Có cầu, ắt sẽ có cung, thế giới ảo lập tức xuất hiện những đối tượng chơi game chuyên nghiệp, ngày đêm "luyện đồ", "cày level" để bán đồ, bán account nhân vật trong game kiếm tiền. Vừa được chơi game thoải mái, vừa kiếm ra tiền đủ ăn, đủ trả tiền hàng Internet, thậm chí còn có tiền mua sắm, ăn chơi... Giới trẻ chưa làm ra tiền lập tức bị sức hấp dẫn đó lôi cuốn. Kết quả, xuất hiện những hiện tượng thanh thiếu niên bỏ nhà 6 tháng, bỏ thi đại học để đi luyện game kiếm tiền đến quên ăn quên ngủ, quên tắm rửa đến mức quần áo... bốc mùi, thậm chí phải vào bệnh viện. Với đặc tính dễ sa ngã của tuổi trẻ, chúng cảm thấy có thể tự tồn tại và mưu sinh được bằng cách chơi game, và không ngần ngại rời bỏ gia đình, nhà trường để đến sống trong các hàng Internet.

Đó là chưa kể đến những trò gian lận trong game sẽ gia tăng khi sàn giao dịch ảo quy đổi giá trị món đồ ảo thành tiền thật. Việc tìm lỗi bảo mật trong trò game VLTK để tự mình luyện công, luyện đồ hiện vẫn đang diễn ra hàng ngày, được phổ biến trên các diễn đàn game. Mức cao hơn thì hack đồ, tức lợi dụng các lỗi trong trò chơi để "trấn lột" sạch các tài sản ảo của đối thủ trong game, hoặc dupe đồ, tự hoá "ngọc thành giáp rồng" như trong game MUonline.

Chưa hết, các cậu bé còn học mót trò ra các hàng game cài lén phần mềm key logger (ghi lại thao tác bàn phím) vào các máy tính, sau đó chờ cho nạn nhân chơi xong rời máy là nhảy vào "chôm" cả ID và mật khẩu của nhân vật ảo, đổi mật khẩu và cướp luôn nhân vật trong game mà khổ chủ đã dày công luyện hàng tháng trời.

Tất cả đều dẫn tới mục đích cuối cùng là kiếm hàng ảo để bán lấy tiền thật.

Vậy một sàn giao dịch ảo chuyên giao dịch mua bán các món đồ trong những trò game online sẽ có những lợi ích gì và gây ra những tác hại nào? Xin mời quý độc giả đóng góp ý kiến cho Diễn đàn VietNamNet về vấn đề này (bài gửi diễn đàn xin gõ có dấu):

• VietNamNet