Khai thác tài nguyên không tái tạo phải bị đánh thuế cao

- Thảo luận về dự thảo biểu khung thuế suất tài nguyên chiều nay (14/4), Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho rằng khai thác tài nguyên không tái tạo phải bị áp thuế cao để hạn chế tình trạng khai thác cạn kiện, ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường.

Nguyên liệu đầu vào là dầu thô càng ngày cần càng nhiều nên cần hạn chế khai thác xuất khẩu.

Tài nguyên chịu thuế được phân thành 9 nhóm với quy định biểu suất thuế chung cho từng nhóm, loại; song phần lớn các ủy viên UBTVQH không đồng tình với từng thuế suất cụ thể.

Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho rằng khi tính thuế suất cụ thể từng loại tài nguyên, chắc chắn mức áp thuế sẽ cao hơn nhưng mức tăng cao như thế nào phải đảm bảo.

Chủ nhiệm UB Kinh tế Hà Văn Hiền cho rằng cần xác định áp thuế để thúc đẩy sản xuất. Việc tính toán mức thuế phải phù hợp nhưng biểu suất thuế áp với nhiều loại tài nguyên như dự thảo là cao.

Chủ nhiệm UB Dân tộc Ksor Phước nói: “Khai thác tài nguyên thô bán thì dứt khoát thuế suất cao. Nhưng khai thác phục vụ đầu vào cho sản xuất trong nước thì cân nhắc”, ông nói.

Ý kiến thẩm tra của UB Tài chính - Ngân sách lưu ý thực trạng gia tăng khai thác nguồn tài nguyên không tái tạo, đặc biệt việc xuất khẩu khối lượng lớn tài nguyên quý, hiếm, dạng thô trong những năm gần đây đã dẫn đến tài nguyên cạn kiệt, thu ngân sách không tương xứng với giá trị tài nguyên, gây tác động nghiêm trọng đến môi trường.

Trước thực trạng này, hầu hết các ý kiến cho rằng, đi đôi với việc tăng cường trách nhiệm quản lý của các cơ quan chức năng, dự thảo cần quy định mức thuế suất tương xứng với giá trị của loại tài nguyên không tái tạo, nhất là đối với các tài nguyên có giá trị kinh tế lớn, nhu cầu khai thác đang tăng thì phải áp dụng mức thuế suất cao hơn so với mức hiện đang quy định trong dự thảo, nhằm góp phần sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hạn chế tác động tiêu cực tới môi trường, đồng thời tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Thuế dầu thô không thể như cũ

UB Tài chính - Ngân sách đã bác dự thảo đề xuất giữ nguyên thuế tài nguyên đối với nhóm dầu thô như hiện hành. UB này cho rằng, trên quan điểm chung, dầu thô là loại tài nguyên mang lại giá trị kinh tế lớn, nguồn thu từ dầu thô chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu thu ngân sách. Trong khi đó, trữ lượng còn lại của Việt Nam theo kết quả thăm dò rất hạn chế.

Hơn nữa, với các nhà máy lọc dầu đã và đang đi vào hoạt động, nguyên liệu đầu vào là dầu thô càng cần nhiều nên cần thiết hạn chế khai thác để xuất khẩu dầu thô.

Do đó, UB này cho hay, sau khi thẩm tra, hầu hết các ý kiến ĐBQH đề nghị phải tăng thuế suất so với mức hiện hành. Mức trần của khung thuế suất đối với dầu thô đã được QH tăng từ 30% lên 40%.

Tuy nhiên, theo quy định của dự thảo biểu thuế suất, mức thuế đối với dầu thô vẫn giữ nguyên như mức hiện hành (từ 6%, 8%, 10%... thấp hơn rất nhiều so với mức trần của khung là 40%). Trong khi đó, giá dầu thô trên thị trường thế giới vẫn biến động theo chiều hướng tăng mạnh.

Để phù hợp với biến động giá cả, tăng thu cho ngân sách, UBTVQH kiến nghị điều chỉnh tăng thuế suất đối với dầu thô.

• Xuân Linh