“Rừng Na Uy” và cảm thức về Sex (*)
(Blogviet) Chưa có một tiểu thuyết nào nói về sex mà chân thực hồn nhiên và dí dỏm đến vậy. Rừng Na Uy của Haruki Murakami xứng đáng là một siêu phẩm. Tờ Publisher Weekly viết: “Xuất bản lần đầu tại Nhật vào năm 1987, cuốn tiểu thuyết đã là một hiện tượng kỳ lạ với 4 triệu bản sách được bán ra. Hai mươi năm nay, nó luôn nằm trong danh sách 10 tiểu thuyết được giới trẻ Nhật Bản và Hàn Quốc tìm đọc nhiều nhất” và cần biết rằng cứ 7 người Nhật thì có một người đọc Rừng Na Uy.
Điều gì đã làm nên sức hấp dẫn kỳ diệu của Rừng Na Uy? Ở một khía cạnh nào đó, tôi cho rằng, cái làm cho Rừng Na Uy hấp dẫn đến vậy chính là ở cách “đối thoại” đầy cởi mở về sex, một cái nhìn đúng về sex “đã giúp giới trẻ (và cả những người không còn trẻ nữa) nhận ra cái cao cả theo triết học và tự nhiên của tình yêu”. (Trịnh Lữ).
Sex gần như là một chủ đề xuyên suốt tác phẩm. Các nhân vật trong truyện không ít thì nhiều đều liên quan đến sex. Nagasawa thậm chí không thể nhớ nổi anh ta ngủ với bao nhiêu bạn gái, tám muơi hay một trăm? Kizuki tự tử vì loay hoay mãi không tìm được sự thăng hoa tình dục với người yêu Naoko. Naoko thì từ đầu đến cuối như một sự ân hận khi cứ suy nghĩ miên man mãi về một vấn đề: Tại sao với Watanabe cô lại có cảm xúc tình dục, trong khi với Kizumi người cô yêu thật lòng thì không? Midori là một cô gái có tâm lý phức tạp và hay có những suy nghĩ dí dỏm về tình dục với Watanabe. Nhân vật xưng “tôi”, Toru Watanabe, cứ như tự hỏi mãi rằng tại sao không thấy cảm xúc tình yêu ở hàng tá các cô gái anh đã ngủ qua đêm, đến mãi cuối truyện thì mới tìm thấy niềm vui ở người đàn bà hơn mình 19 tuổi. Keiro dằn vặt mãi về chuyện một cô bé đồng tính 13 tuổi “cưỡng hiếp” để mãi không thể hiểu nỗi cảm xúc tình dục của mình.
Không thể phủ nhận Rừng Na Uy liên quan đến sex. Cái không khí sex hiện lên trong tác phẩm quá rõ ràng, đậm đặc đôi khi đến ngạt thở. Người ta sẵn sàng quan hệ tình dục với nhau mà không cần quan tâm ai là ai. Tình dục thoải mái đến độ được xem như uống một ly cà phê.
Nhưng vấn đề là ở chỗ, Rừng Na Uy được xem như là một tượng đài văn hoá, cuốn sách luôn nằm trong danh sách 10 tiểu thuyết được giới trẻ Châu Á ưa chuộng trong 20 năm nay, sách đã được dịch hơn 16 thứ tiếng. Với một tác phẩm như vậy liệu nó có phải là “dâm thư” như một số người phản ứng? Rừng Na Uy là sex thuần tuý hay nghệ thuật?
Ông Trịnh Lữ trong Lời người dịch của Rừng Na Uy đã viết: “Không những hoàn toàn không phải là một “dâm thư”, mà ngược lại, Rừng Na Uy là cuốn tiểu thuyết bắt người đọc phải nhận thức được sự ngu xuẩn của mọi thứ dâm tính trong thị trường văn chương, phim ảnh, và trong chính ý nghĩ của con người. Rừng Na Uy chinh phục được độc giả toàn thế giới vì nó giúp giới trẻ (và cả những người không còn trẻ nữa) nhận ra cái cao cả theo nghĩa triết học và tự nhiên của tình yêu”.
Chuyên gia văn học, dịch giả Nhật Chiêu, người được xem là nhà nghiên cứu số một của Việt
Trước câu hỏi những quan ngại về hàm lượng tình dục quá nhiều trong Rừng Na Uy liệu có ảnh hưởng gì đến người Việt khi chuyển tải sang tiếng Việt không, ông Nhật Chiêu đã có một cái nhìn sắc sảo: “Người Nhật viết đủ loại tình dục trong văn chương, nhưng họ nổi tiếng là người có kỷ cương, tỷ lệ nạo phá thai và phạm tội tình dục của họ thuộc loại thấp. Trong khi Việt
Bằng vào hai ý kiến nặng ký này tôi cho rằng Rừng Na Uy không đơn thuần là một “dâm thư”, thậm chí nó còn rất nghệ thuật là đằng khác. Cái làm cho Rừng Na Uy nổi bật chính là vấn đề xã hội mà nó đề cập.
Mối quan ngại về sự khắc kỷ - kìm kẹp của xã hội, của gia đình dành cho giới trẻ và lối sống buông thả bất cần đời của người trẻ - một khi thoát ra cái gia đình đó, sẽ đẩy xã hội đến một bức tranh vô cùng ảm đạm. Như gia đình Midori có một cuộc sống quá ư khắc kỷ và kìm kẹp cô. Khi cô muốn mua một cái chảo rán trứng - dụng cụ nấu ăn cho gia đình (trong khi gia đình cô không chú trọng bếp núc) lại phải để dành tiền bằng cách mặc mỗi một cái xu-chiêng trong ba tháng liền. Cái cảm giác kinh khủng khi mặc cái xu-chiêng uớt cứ theo cô mãi. Đến khi bố Midori chết cô đã cởi hết quần áo, trần truồng trước di ảnh của cha như là một hành động giải thoát. Cuối cùng cô đã được sống cuộc đời của cô.
Giao diện blog Cà phê chiều thứ bảy
Có bao nhiêu người trẻ trong xã hội phải chịu sự kìm nén của gia đình đến mức khắc kỷ như Midori?
Những bạn trẻ khác, đa phần là sinh viên như Nagasawa, Toru Watanabe, Kizumi…đều gần như thác loạn trong tình dục. Họ lặn ngụp trong tình dục để cố gắng tìm cho mình một tình yêu đích thực nhưng rồi, hoặc là tự tử hoặc lặng câm biến mất một cách bí ẩn. Tất cả đều không tìm thấy cho mình con đường để giải thoát!
Cũng phải, khi tình dục tràn ngập và đầy rẫy, người ta quan hệ với nhau tự nhiên như ngồi uống cà phê thì tình yêu quả là thứ khó tìm. Đó là chưa kể tình trạng chán chường tình dục. Coi tình dục như một trò chơi sẽ dẫn đến tình trạng tâm lý mất thăng bằng của con người. Đừng cấm đoán tình dục nhưng cũng đừng ủng hộ nó tự do một cách thái quá! Cái gì quá độ cũng đều trở thành thuốc độc và gây hại không ngờ...
Vậy, có thể thấy ở đây, một vấn đề mà Rừng Na Uy đã đưa ra: Đó là vấn đề bản chất của sex. Có thể có tình dục không tình yêu nhưng không thể có tình yêu không tình dục?! Tình dục không tình yêu khiến con người trượt dài trong cô đơn và khó lòng có tình yêu, thứ có thể cứu chuộc mình trên cây thập giá đời (chữ mượn của Trịnh Công Sơn). Còn tình yêu không tình dục - thứ tình yêu tinh thần, cũng đẩy con người vào một sự bế tắc của thân xác, để rồi phải chấm dứt nỗi đau bằng cách chấm dứt cuộc sống của mình.
Thái độ đúng đắn dành cho sex là nâng niu gìn giữ tình dục cho tình yêu. Tình dục như một chất xúc tác làm thăng hoa tình yêu. Đừng bao giờ xem sex là một trò chơi!
(*) Tiêu đề do Truyện Online đặt
Blogger Phan Mạnh Tân
Truyện Online – Theo Blog Cafe chiều thứ bảy
Vài nét về blogger: Phan Mạnh Tân – một người tự nhận “Thường độc hành, thường độc bộ, cô đơn như một con sói lạc bầy”
Cứ 7 người Nhật có 1 người đọc Rừng Na Uy... Làn sóng Rừng Na Uy cũng đã khiến rung chuyển người Việt trẻ ham đọc sách... Nhưng không một cuốn sách nào có thể làm vừa lòng mọi độc giả. Những ý kiến trái chiều đôi khi giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc và chân thực hơn bao giờ hết. Cùng chia sẻ cảm nhận của bạn về cuốn sách với độc giả Truyện Online theo mẫu phản hồi sau hoặc gửi bài viết, đường link blog theo địa chỉ: blogviet@vasc.com.vn